Trong thời gian gần đây, thuật ngữ "FOMO" ngày càng trở nên phổ biến trong giới đầu tư, đặc biệt là trong lĩnh vực chứng khoán. Vậy FOMO là gì và tại sao nó lại có sức hút mạnh mẽ đến mức khiến hàng triệu nhà đầu tư trên khắp thế giới phải điêu đứng? Bài viết này HCT sẽ giúp bạn hiểu rõ về FOMO, tại sao hiện tượng này lại trở thành bẫy tâm lý nguy hiểm và cách nhà đầu tư có thể kiểm soát nó để đưa ra những quyết định thông minh hơn.
FOMO là gì?
FOMO (Fear of Missing Out) là thuật ngữ miêu tả nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội, khiến con người có xu hướng đưa ra các quyết định dựa trên cảm xúc hơn là lý trí. Trong lĩnh vực chứng khoán, FOMO là hiện tượng nhà đầu tư sợ rằng họ sẽ bỏ lỡ một cơ hội kiếm lời lớn khi thị trường đang tăng trưởng mạnh mẽ. Điều này thường dẫn đến việc mua vào cổ phiếu hoặc tài sản với giá cao, ngay cả khi không có cơ sở phân tích vững chắc, chỉ vì họ sợ rằng giá sẽ còn tiếp tục tăng và họ sẽ bỏ lỡ lợi nhuận.
>>> XEM THÊM: Long short là gì? | Khái niệm, lợi ích và rủi ro, cách kiếm lời từ long short
Tác động của FOMO trong thị trường chứng khoán
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, FOMO có sức ảnh hưởng lớn đến tâm lý và quyết định của các nhà đầu tư. Theo khảo sát của nền tảng tài chính eToro, có tới 77% nhà đầu tư thừa nhận rằng quyết định đầu tư của họ bị ảnh hưởng bởi FOMO. Đặc biệt, FOMO thường bùng phát mạnh mẽ trong những giai đoạn thị trường chứng khoán tăng trưởng đột biến, khi giá cổ phiếu liên tục leo thang và dòng tiền chảy vào thị trường một cách ồ ạt.
Tâm lý FOMO thường khiến nhà đầu tư dễ bị cuốn vào các đợt “bong bóng đầu cơ”, nơi giá cổ phiếu tăng vọt không dựa trên giá trị thực. Một ví dụ điển hình là bong bóng dot-com vào cuối thập niên 1990, khi các nhà đầu tư đổ xô mua cổ phiếu công ty công nghệ mà không cần quan tâm đến yếu tố nền tảng. Khi bong bóng vỡ vào năm 2000, nhiều nhà đầu tư đã phải chịu lỗ nặng nề.
>>> XEM THÊM: Khoảng trống giá | Phân loại và cách tận dụng trong giao dịch
Những dấu hiệu của FOMO trong đầu tư
Việc nhận diện FOMO là bước đầu tiên để nhà đầu tư có thể tự bảo vệ mình khỏi rủi ro. Dưới đây là một số dấu hiệu điển hình của hiện tượng FOMO trong đầu tư chứng khoán:
Quyết định vội vã, thiếu phân tích: Nhà đầu tư không nghiên cứu kỹ lưỡng các yếu tố cơ bản của doanh nghiệp nhưng vẫn quyết định mua vì sợ giá sẽ tăng cao hơn.
Chạy theo đám đông: Nhà đầu tư thường có xu hướng mua vào khi thấy giá cổ phiếu tăng cao mà không có lý do rõ ràng, hoặc nghe theo lời khuyên từ những người khác mà không tự mình tìm hiểu.
Cảm giác tiếc nuối khi bỏ lỡ cơ hội: Khi thấy giá cổ phiếu tăng mạnh mà mình chưa kịp mua, nhà đầu tư cảm thấy lo lắng, thất vọng và dễ đưa ra quyết định mua vào để “không bỏ lỡ” cơ hội.
>>> XEM THÊM: Thị trường phái sinh là gì? | Khái niệm và cách hoạt động
Tại sao FOMO lại nguy hiểm?
FOMO trong chứng khoán không chỉ là một hiện tượng tâm lý đơn giản, mà nó còn là một bẫy nguy hiểm có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho nhà đầu tư. Khi bị ảnh hưởng bởi FOMO, nhà đầu tư thường:
Mua vào ở đỉnh: Do lo sợ bỏ lỡ cơ hội, nhà đầu tư thường mua cổ phiếu khi giá đã ở mức cao, thậm chí ở mức đỉnh. Khi thị trường điều chỉnh hoặc giảm, họ sẽ chịu khoản lỗ lớn.
Không có chiến lược thoát ra: FOMO khiến nhà đầu tư không có kế hoạch thoát khỏi vị thế khi giá giảm, vì họ thường tin rằng giá sẽ tăng trở lại. Điều này dẫn đến việc giữ các khoản đầu tư thua lỗ trong thời gian dài.
Bị chi phối bởi cảm xúc: Thay vì dựa vào các yếu tố cơ bản và kỹ thuật, nhà đầu tư bị cảm xúc chi phối, dẫn đến việc đưa ra quyết định thiếu sáng suốt.
>>> XEM THÊM: Dead cat bounce | Đặc điểm, nhận diện và cách ứng dụng trong giao dịch
Số liệu về tác động của FOMO lên thị trường tài chính
Nhiều nghiên cứu đã phân tích tác động của FOMO lên thị trường tài chính. Theo một báo cáo của JP Morgan, vào thời điểm thị trường chứng khoán Mỹ tăng mạnh trong giai đoạn 2020-2021, hơn 60% số tiền đổ vào các quỹ đầu tư chứng khoán có dấu hiệu bị ảnh hưởng bởi FOMO. Điều này được thể hiện qua việc nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia mạnh mẽ vào thị trường, mặc dù có ít kinh nghiệm hoặc không đủ dữ liệu phân tích để đưa ra quyết định chính xác.
Thậm chí, trong giai đoạn 2020-2021, khi thị trường chứng khoán toàn cầu phục hồi mạnh sau đợt suy thoái do đại dịch COVID-19, rất nhiều nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường với tâm lý FOMO, khiến giá cổ phiếu tăng cao bất ngờ. Tuy nhiên, khi thị trường bắt đầu điều chỉnh vào năm 2022, nhiều nhà đầu tư này đã phải chịu khoản lỗ đáng kể vì không kịp thoát khỏi thị trường.
>>> XEM THÊM: Phân kỳ âm và Phân kỳ dương | Khái niệm, cách xác định và sử dụng phân kỳ một cách hiệu quả.
FOMO và sự phát triển của thị trường tiền điện tử
FOMO không chỉ ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, mà còn có tác động rất lớn đến thị trường tiền điện tử. Với sự bùng nổ của các đồng tiền số như Bitcoin và Ethereum, nhiều nhà đầu tư đã lao vào mua tiền điện tử chỉ vì sợ bỏ lỡ cơ hội. Điều này đã khiến giá của nhiều đồng tiền số tăng chóng mặt trong giai đoạn ngắn.
Ví dụ, vào cuối năm 2017, giá Bitcoin tăng vọt từ dưới 1.000 USD lên gần 20.000 USD chỉ trong vòng 12 tháng, chủ yếu do tâm lý FOMO. Tuy nhiên, khi bong bóng này vỡ, giá Bitcoin giảm mạnh về dưới 4.000 USD vào năm 2018, khiến nhiều nhà đầu tư thua lỗ nặng.
Làm thế nào để tránh bẫy FOMO?
Mặc dù FOMO là hiện tượng tâm lý phổ biến, nhưng nhà đầu tư hoàn toàn có thể kiểm soát và tránh rơi vào bẫy này bằng cách áp dụng một số chiến lược sau:
Phân tích cẩn thận trước khi đầu tư: Trước khi đưa ra quyết định đầu tư, hãy dành thời gian để phân tích kỹ các yếu tố cơ bản của công ty hoặc tài sản. Điều này sẽ giúp bạn có cái nhìn khách quan hơn về tiềm năng tăng trưởng và tránh bị cuốn theo cảm xúc.
Đặt ra mục tiêu đầu tư rõ ràng: Khi có mục tiêu cụ thể về lợi nhuận hoặc thời gian nắm giữ, bạn sẽ ít bị ảnh hưởng bởi FOMO và có thể đưa ra quyết định dựa trên chiến lược dài hạn.
Không chạy theo đám đông: Khi thị trường đang tăng mạnh, đừng vội vàng mua vào chỉ vì mọi người xung quanh đều làm như vậy. Hãy nhớ rằng thị trường luôn có sự biến động, và giá trị thực sự của cổ phiếu hay tài sản không thay đổi chỉ vì tâm lý đám đông.
Thực hiện chiến lược đa dạng hóa: Không dồn tất cả vốn vào một tài sản duy nhất, đặc biệt là khi thị trường đang có dấu hiệu bùng nổ. Đa dạng hóa danh mục đầu tư sẽ giúp bạn giảm thiểu rủi ro khi thị trường điều chỉnh.
Kiểm soát cảm xúc: Tâm lý đầu tư là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công hay thất bại. Hãy giữ bình tĩnh, không để cảm xúc chi phối và luôn tuân thủ nguyên tắc đầu tư của mình.
>>> XEM THÊM: Kháng cự, hỗ trợ là gì? | Khái niệm, cách xác định và bí quyết sử dụng hiệu quả
Kết luận
FOMO là một hiện tượng tâm lý phổ biến và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với nhà đầu tư chứng khoán. Việc nhận diện và kiểm soát FOMO là vô cùng quan trọng để tránh rơi vào bẫy tâm lý và đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý. Bằng cách giữ cho tâm lý bình tĩnh, tuân thủ các nguyên tắc đầu tư và không chạy theo đám đông, bạn sẽ có thể vượt qua FOMO và đạt được thành công trên thị trường tài chính.
>>>> KHÁM PHÁ THÊM:
Hàng hóa phái sinh là gì? Ưu điểm của thị trường hàng hóa phái sinh với chứng khoán
Hướng dẫn giao dịch hàng hóa phái sinh cho người mới bắt đầu
Kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh kiếm lợi nhuận cao
Phân tích kỹ thuật hàng hóa phái sinh là gì? Ưu nhược điểm
Hướng dẫn mở tài khoản giao dịch hàng hóa
Thông tin liên hệ:
Địa chỉ: Tầng 3, 04 Nguyễn Thái Bình, Phường 4, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh.
Chi nhánh Hà Nội: Tầng 2 Tòa nhà PCC1, Số 44 Triều Khúc, Phường Thanh Xuân Nam, Quận Thanh Xuân, Hà Nội.
Hotline: 1900.636.909
Website: https://hct.vn/
